Betekenisvolle werkrelaties

In zijn column in de NRC komt Ben Tiggelaar met ‘het nieuwe normaal'-verlanglijstje. Vier veranderingen die je graag wilt vasthouden. Eén van die vier is de aandacht voor onderlinge relaties. Want wie de sterkste relaties onderhoudt overleeft elke crisis, stelt Rosabeth Moss Kanter (hoogleraar aan Harvard Business School). Sterke relaties maken dat je kennis deelt, meer sámen plannen maakt en elkaar het voordeel van de twijfel gunt als je aan het experimenteren gaat. Hoe zit het met jouw (werk)relaties?

Kapitale misser

Volgens velen zijn er drie soorten middelen om gezamenlijke doelen te bereiken: materiële, financiële en menselijke. Deze mensen leggen je uit dat je er goed aan doet om de balans tussen ‘productie’ en ‘productiemiddel’ in de gaten te houden. Niet zoveel mikken op de ‘gouden eieren’ (productie) dat je ‘de gans’ (productiemiddel) verwaarloost. Want de gerichtheid op gouden eieren is absoluut niet geschikt om het beste bij iemand naar boven te halen. Maar wat dan wel? Relaties! In relaties vind je het ‘sociale kapitaal’ van een organisatie of samenleving.

Sociaal kapitaal

Kijk je als organisatie alleen naar de individuele bijdragen van medewerkers, dan laat je een enorm terrein braakliggen: dat van de onderlinge relaties. Relaties met collega’s, klanten, partners, medewerkers en andere belanghebbenden. Kortom: het sociaal kapitaal. Dat kent een structurele dimensie: wie kun je bereiken en via welke weg? Maar zeker net zo belangrijk is de relationele dimensie: de kwaliteit van die relaties. Want die gaat over óf en hoe góéd je met elkaar samenwerkt. Tot slot is er nog de cognitieve dimensie: op welke manier gaan mensen verbindingen aan en welke beelden en opvattingen spelen daarbij een rol? Verspilling van sociaal kapitaal kost organisaties miljoenen. En ze hebben dat niet eens in de gaten.

Wederzijdse aantrekkelijkheid

Joseph Kessels, die mijn niet-afgemaakte promotieonderzoek begeleidde, had het veel over ‘het voor elkaar aantrekkelijk zijn’. Weten wat je wilt en welke hulp je daarbij nodig hebt. Anderen uitnodigen, uitdagen en/of verleiden om je tegemoet te komen. Maar ook: de ander zien en hem of haar graag verder helpen. In zijn ogen is dat een goed begrepen eigenbelang. Samen werken aan een (relationele) omgeving die verleidt om productief te zijn.

Momenteel ontwikkelen we een instrument dat de onderlinge relaties in organisaties blootlegt. Zowel de hoeveelheid en de patronen als de kwaliteit van die relaties. We zoeken nog bedrijven waar we kunnen testen. Zie jij de zin daarvan in en heb je er zin in? Nodig ons uit!